Reactie over de stemwijzers

Hart Voor Katwijk hoopt dat zoveel mogelijk mensen gaan stemmen bij de gemeenteraadsverkiezingen. Wie niet? Of stemwijzers automatisch daartoe bijdragen, zoals klakkeloos wordt beweerd, valt te betwijfelen. Sterker nog, stemwijzers kunnen op termijn wellicht bijdragen dat mensen nog meer teleurgesteld worden in de politiek. Het “hossana-verhaal” vorige week in de krant over stemwijzers verdient daarom enige nuance.

Het functioneren van de democratie mag niet worden verkleind worden tot “wat vindt een politieke partij”.

Wie als kiezer het functioneren van een politieke partij wil beoordelen moet meer zaken in ogenschouw nemen dan alleen de beloftes in verkiezingstijd. “Veel beloven, weinig geven doet een gek in vreugde leven”, aldus een spreekwoord.* Een stemwijzer zegt niets over het functioneren van politieke partijen, wat ze feitelijk gedaan hebben en hoe de individuele raadsleden hebben gefunctioneerd. Kiezers die alleen afgaan op een stemwijzer kunnen wel eens van een koude kermis thuiskomen. Zo zijn er gekozen raadsleden die weinig doen, geen stukken lezen, vragen naar de bekende weg of niet voor eigen onderzoek naar de mensen toe gaan. Het is toch triest wanneer zij herkozen zouden worden, alleen op wat ze vinden of via de stemwijzer beloven?

* De stemwijzers geven vaak ook geen overzicht over hoe raadsleden hebben gestemd. Hielden ze wel woord? Een bekend voorbeeld in de huidige Katwijkse raad: Er was een nieuwe partij die in alle stemwijzers schreef dat ze voor ‘nul woningen bouwen op Vliegveld Valkenburg’ was, maar afgelopen jaar gewoon instemde met grote aantallen om te bouwen op Valkenburg.

*Sommige problemen en oplossingen zijn ingewikkeld en niet te vangen in een stemwijzer. De versimpeling van de werkelijkheid leidt ertoe dat er partijen zijn die wegkomen met een simpele voorstelling van de werkelijkheid, hetgeen tot problemen en in ieder geval kiezersbedrog leidt wanneer het tot uitvoering moet komen van die simpele voorstellen.

* Stemwijzers geven ook geen antwoord op de vraag of een politieke partij wel wat toevoegt.

* Stemwijzers zijn nooit objectief. Het is hetzelfde probleem als met een referendum: wie bepaalt en selecteert de vragen? Gevaarlijker voor een democratie wordt het als de overheid, specifiek de uitvoerende macht (zoals nu D66, GB, PvdA en VVD voorstellen), die stemwijzer gaat maken én financieren. De onwetende kiezer kan zo gemakkelijk gemanipuleerd worden en daardoor de samenstelling van de aanstaande volksvertegenwoordiging die juist die uitvoerende macht onafhankelijk moet controleren.

* Stemwijzers door overheden gesponsord zijn dus eerder een bedreiging voor een goed functionerende democratie.

Nee, de enigen die er beter van worden zijn de, vaak commerciële, instanties die stemwijzers maken. Niet de kiezer, hij kan, als hij louter afgaat op stemwijzers, opgezadeld worden met simpelmansen en studenten die een politieke partij oprichten om de studiebeurs te verhogen. Om zomaar iets te noemen.

Hart Voor Katwijk is best voor stemwijzers. Het liefst zoveel mogelijk en ook die stemgedrag meten maar niet die gefinancierd en ondersteund worden door een overheid. Aan stemwijzers zitten ook bedenkelijke kanten. Ze bevorderen niet het juiste beeld wat kiezers van de politiek moeten hebben alvorens te kunnen stemmen.

 

Fractie Hart Voor Katwijk